ساندویچ پانل گالوانیزه
مصالح ساختمانی امروزه به یکی از ارکان اصلی توسعه جوامع بشری تبدیل شده‌اند. روزانه چندین تُن انواع مصالح و متریال در صنعت ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. مصالح بنایی همچنان در برخی از ساخت‌وسازها کاربرد دارند. از طرف دیگر در صد سال اخیر دسته‌ای از متریال‌های جدید طراحی و تولید شده‌اند. از میان این مصالح نوین، ساندویچ پانل از بیشترین اهمیت برخوردار می‌باشد.
ساندویچ پانل با وجود اینکه سابقه کمتری نسبت به اکثر مصالح ساختمانی دارد به علت ویژگی‌های خاص و مزیت‌های فراوان به یکی از پرکاربردترین متریال‌ها تبدیل شده است. ساندویچ پانل در بیش از ۵۵ نوع مختلف تولید می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهند که ساندویچ پانل گالوانیزه بیشتر از سایر انواع پنل مورد استفاده قرار می‌گیرد و حتی در دسته پرفروش‌ترین مصالح ساختمانی برای ساخت و اجرای دیوارها و سقف جای گرفته است. در این مطلب ویژگی‌ها و مشخصات ساندویچ پانل گالوانیزه مورد بررسی قرار گرفته و تفاوت‌های آن با سایر انواع پانل توضیح داده شده است.
ساختار ساندویچ پانل گالوانیزه
ساندویچ پانل یک متریال صنعتی می‌باشد که طی یک فرآیند طراحی شده و در یک خط تولید چند بخشی تولید می‌گردد. برای تولید ساندویچ پانل از دو نوع ماده اولیه استفاده می‌شود. یک ماده عایق حرارت که در بخش میانی پانل جای می‌گیرد و دو ورق جانبی که در طرفین ماده عایق قرار گرفته و از آن محافظت می‌کنند. برای بخش ورق پانل از مواد مختلفی می‌توان بهره برد.
ساندویچ پانل گالوانیزه نوعی از پانل است که در تولید آن از ورق گالوانیزه استفاده می‌شود. علاوه بر ورق گالوانیزه، ورق‌های آلوزینک، آلومینیم، فایبرگلاس و… هم در تولید ساندویچ پانل کاربرد دارند. تمام انواع ساندویچ پانل از لحاظ ساختاری مشابه یکدیگر هستند. اما جنس ورق بر بسیاری از ویژگی‌های ساندویچ پانل از دوام و پایداری گرفته تا قیمت آن اثر می‌گذارد. در مجموع پرکاربردترین ورق‌های مورد استفاده در تولید ساندویچ پانل عبارت‌اند از:
- گالوانیزه
- گالوالوم (آلوزینک)
- آلومینیوم
تولید ساندویچ پنل گالوانیزه
تمام انواع ساندویچ پانل مراحل تولید مشابهی دارند و با یکی از دو روش پیوسته یا ناپیوسته تولید می‌شوند. در روش پیوسته تمام مراحل تولید بدون وقفه و پشت سر هم طی می‌گردند و به همین دلیل ساندویچ پانل تولید شده به روش پیوسته کیفیت بالاتری دارد. برای تولید ساندویچ پانل گالوانیزه کویل‌های ورق گالوانیزه از انبار به ابتدای خط تولید منتقل شده و فرآیند تولید آغاز می‌گردد.
ورق گالوانیزه در کارخانه‌های تولید فولاد و با فرآیندی خاص به نام گالوانیزاسیون تولید می‌شود. تولیدکنندگان ساندویچ پانل باید کویل ورق را از کارخانه فولاد تهیه نموده و در انبار به دور از باد و باران نگهداری کنند. کیفیت ورق گالوانیزه تا حدی زیادی بستگی به کارخانه تولیدکننده آن دارد. باید توجه داشت که ورق گالوانیزه در ضخامت‌های گوناگون تولید می‌شود. ماموت که تولیدکننده برتر ساندویچ پانل گالوانیزه در ایران است از باکیفیت‌ترین ورق‌های گالوانیزه برای تولید محصولات خود بهره می‌برد.
گالوانیزاسیون (Galvanization)
آهن و برخی از آلیاژهای آن در برابر رطوبت ضعف دارند و وقتی در معرض آب و اکسیژن قرار می‌گیرند به مرور دچار اکسیداسیون یا زنگ‌زدگی می‌شوند. زنگ‌زدگی به مرور در سطح فلز گسترش می‌یابد و نه‌تنها عملکرد را تضعیف می‌کند بلکه ظاهری ناخوشایند و زشت به وجود می‌آورد.
گالوانیزاسیون یک روش ابداعی برای افزایش مقاومت فلزات در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی و در نتیجه بالا بردن دوام آن‌ها در مجاورت رطوبت می‌باشد. این روش قدیمی‌ترین و مطمئن‌ترین راه برای مقابله با زنگ‌زدگی فلزات محسوب می‌شود. ورق گالوانیزه در واقع همان ورق فولادی است که فرآیند گالوانیزاسیون بر روی آن انجام شده و مقاومت آن در برابر رطوبت افزایش یافته است.
گالوانیزاسیون فرآیندی است که طی آن سطح فلز با لایه‌ای نازک از فلز روی (Zinc) پوشانده می‌شود. در گالوانیزاسیون فلز روی نقش فلز محافظ را بر عهده دارد و از فلز زیرین در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی محافظت می‌کند. از آنجایی که ساندویچ پانل در اجرای دیوارها و سقف مورد استفاده قرار می‌گیرد و سطح بیرونی پانل در معرض بارش باران و برف و همچنین رطوبت هوا قرار دارد، ورق ساندویچ پانل باید توان ایستادگی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی را داشته باشد.
ساندویچ پانل گالوانیزه وقتی در مجاورت رطوبت قرار می‌گیرد فلز روی نقش آند را ایفا می‌کند و بدین ترتیب از سطح فولادی زیرین (کاتد) محافظت می‌کند. به مجموعه این شرایط اصطلاحاً حفاظت کاتدی نیز گفته می‌شود. عملیات گالوانیزاسیون را به روش‌های مختلفی می‌توان انجام داد. هر یک از این روش‌ها شرایط خاص خود را دارند و سرعت انجام و قیمت محصول نهایی در هر یک از آن‌ها متفاوت است. رایج‌ترین روش‌ها برای گالوانیزاسیون عبارت‌اند از:
- الکترو گالوانیزاسیون (Electro-Galvanizing)
- گالوانیزاسیون گرم (Hot-dip Galvanizing)
- پیش گالوانیزه کردن (Pre-Galvanizing)
در روش گالوانیزاسیون گرم قطعه مورد نظر را در حوضچه‌ای از روی مذاب غوطه‌ور می‌سازند و بدین ترتیب سطح قطعه با لایه‌ای از روی پوشانده می‌شود. گالوانیزاسیون گرم بطور کلی شامل سه مرحله اصلی می‌باشد: آماده‌سازی سطح قطعه، گالوانیزه کردن و ارزیابی نهایی. روش گالوانیزه کردن گرم سبب افزایش دوام و عمر مفید قطعه شده و سطح نهایی از کیفیت خوبی برخوردار است اما از نظر ظاهری ورق گالوانیزه شده به روش الکترو گالوانیزاسیون سطح زیباتری دارد.
معایب و مزایای ساندویچ پانل گالوانیزه
هر متریال ساختمانی معایب و مزایای خاص خود را دارد و ساندویچ پانل گالوانیزه هم از این قاعده مستثنی نیست. مهم‌ترین مزیت پنل گالوانیزه کارایی بالا و در عین حال قیمت مناسب آن است. برای ساخت یک جداره ساختمانی که تمام ویژگی‌های پانل گالوانیزه را داشته باشد باید از چند متریال مختلف بهره برد و هزینه‌ای سنگین را صرف تهیه مصالح و اجرای جداره نمود. در مقابل مهم‌ترین عیب و در واقع تنها نقطه ضعف این نوع از ساندویچ پانل ضعف آن در برابر رطوبت می‌باشد. این متریال در صورت مجاورت طولانی با رطوبت هوا دچار اکسیداسیون و زنگ‌زدگی می‌شود. از همین رو در مناطقی که میزان بارندگی زیاد و رطوبت نسبی هوا بالا است باید با احتیاط از این متریال بهره برد. برای اجرای دیوارها و سقف ساختمان‌ها در این مناطق پنل آلوزینک انتخاب بهتری محسوب می‌شود.
مشخصات فنی ساندویچ پانل گالوانیزه
| نوع ساندویچ پانل | دیواری و سقفی |
| ضخامت پانل دیواری | ۳-۴-۵-۶-۸-۱۰-۱۲.۵-۱۵ |
| ضخامت پانل سقفی | ۳-۴-۵-۶-۸-۱۰ |
| نوع فوم عایق | پلی یورتان معمولی (PUR) – پلی ایزوسیانورات (PIR) |
| دانسیته فوم عایق | ۲±۴۰ کیلوگرم در مترمکعب |
انواع ساندویچ پانل گالوانیزه
ساندویچ پانل گالوانیزه در انواع مختلفی تولید می‌شود که از جنبه نوع ماده عایق، ضخامت و البته رنگ با هم متفاوت هستند. برای بخش هسته عایق ساندویچ پانل گالوانیزه از پلی استایرن، پشم سنگ، پلی یورتان معمولی و پلی یورتان کندسوز (پلی ایزوسیانورات) می‌توان بهره برد. فوم عایق پلی یورتان از لحاظ توان عایق‌بندی حرارتی و نیز مقاومت در برابر رطوبت عملکرد بهتری نسبت به سایر مواد عایق مذکور دارد.
برای کاربری‌هایی که احتمال وقوع آتش‌سوزی در آن‌ها بالا است ساندویچ پانل گالوانیزه با فوم پلی یورتان کندسوز (PIR) بهترین متریال برای ساخت دیوارها و سقف ساختمان محسوب می‌شود. در سایر کاربری‌ها ساندویچ پانل گالوانیزه با فوم PUR به علت قیمت پایین‌تر انتخاب به‌صرفه‌تری است. هر دو نوع فوم پلی یورتان دوام قابل‌توجهی دارند و با گذشت زمان و تحت تأثیر عوامل مخرب مزیت‌های متعدد و کارایی بالای خود را حفظ می‌کنند.
برای کاربری‌های معمولی ساندویچ پانل گالوانیزه با ضخامت‌های ۳، ۴ و ۵ سانتیمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و ضخامت‌های بالاتر برای ساخت دیوارها و سقف در کاربری‌هایی با حساسیت دمای بیشتر کاربرد دارند. حداکثر ضخامت ساندویچ پانل گالوانیزه ۱۵ سانتیمتر می‌باشد. پنل با ضخامت ۱۵ سانتیمتر قوی‌ترین عایق ساختمانی محسوب می‌شود.
تفاوت اصلی ساندویچ پانل گالوانیزه دیواری و سقفی در فرم سطح مقطع آن‌ها است. ساندویچ پانل گالوانیزه سقفی دارای برآمدگی می‌باشد که هم مقاومت سطح را افزایش می‌دهد و هم امکان همپوشانی پنل‌ها را فراهم می‌کند. علاوه بر ضخامت پنل و نوع ماده عایق، ضخامت ورق به کار رفته در تولید ساندویچ پانل و همچنین پیش‌رنگ بودن یا نبودن ورق هم وجه تمایز دیگر انواع ساندویچ پانل گالوانیزه محسوب می‌شوند.
موارد کاربرد ساندویچ پنل گالوانیزه
بکارگیری ساندویچ پانل گالوانیزه محدودیت خاصی ندارد و در طیف وسیعی از ساختمان‌ها با کاربری‌های مختلف می‌توان از این متریال برای برپا نمودن جداره‌ها بهره برد. البته شایان ذکر است پنل‌های آلوزینک و آلومینیوم استقامت و دوام بیشتری در برابر شرایط محیطی سخت دارند و در مناطقی با میزان رطوبت بالا و محیط‌های اسیدی که شرایط برای زنگ‌زدگی و خوردگی مساعد است اولویت با بکارگیری این پانل‌ها می‌باشد. در سایر موارد می‌توان از ساندویچ پانل گالوانیزه برای اجرای سقف و دیوارها در ساختمان‌هایی با کاربری‌های مختلف استفاده نمود. ساندویچ پانل دیواری گالوانیزه را می‌توان برای جداره‌های داخلی و دیوارهای خارجی به کار برد.
بهترین پانل گالوانیزه
مهم‌ترین عامل در تعیین میزان کارایی ساندویچ پانل گالوانیزه ضخامت ورق آن، میزان پوشش روی (Coating) و همچنین کیفیت تولید و رنگ‌آمیزی ورق می‌باشد. برای تولید ساندویچ پانل عموماً از ورق گالوانیزه با ضخامت ۰.۴ یا ۰.۵ میلیمتر استفاده می‌شود. متأسفانه برخی از تولیدکنندگان متفرقه، ورق با ضخامت‌های کمتر را به کار می‌برند که نتیجه آن ضعف در عملکرد ساندویچ پانل و دوام پایین آن است.
رقم کوتینگ یا همان میزان پوشش روی (Zn) در ورق گالوانیزه فاکتور اصلی موثر بر طول عمر ساندویچ پانل می‌باشد. میزان پوشش روی در برخی از پانل‌های عرضه شده در بازار عددی بین ۸۰ تا ۹۰ گرم بر مترمربع است. اما شرکت ماموت در تولید ساندویچ پانل گالوانیزه ورق‌هایی با میزان پوشش ۱۲۰ گرم بر مترمربع را به کار می‌گیرد. همین تفاوت در رقم کوتینگ سبب شده تا تولیدات ماموت کارایی بیشتر و عمر مفید طولانی‌تری داشته باشند.
قیمت ساندویچ پانل گالوانیزه
عوامل گوناگونی در تعیین قیمت ساندویچ پانل موثر هستند که در این میان جنس ورق بیشترین تأثیر را بر قیمت نهایی ساندویچ پانل دارد. فلز روی در مقایسه با آلومینیم ارزان‌تر می‌باشد. بر همین مبنا ساندویچ پانل گالوانیزه به نسبت پانل‌های آلوزینک و آلومینیوم دارای قیمت ارزان‌تری است. در تولید ورق آلوزینک علاوه بر روی، آلومینیم هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
قیمت مناسب ساندویچ پانل گالوانیزه موجب شده تا این متریال حتی در پروژه‌هایی که بودجه اندکی دارند یک گزینه‌ی اقتصادی و به‌صرفه برای ساخت دیوارها و سقف به حساب بیاید. بکارگیری ساندویچ پانل گالوانیزه سرعت اجرای عملیات ساختمانی را افزایش و میزان مصرف انرژی در ساختمان را کاهش می‌دهد. افزایش سرعت ساخت‌وساز از نظر اقتصادی به نفع کارفرما و سازنده بوده و کاهش مصرف انرژی منافع استفاده‌کنندگان از سازه را تأمین می‌کند.